แกะสลักไม้บ้านหลุก

ผลิตภัณฑ์ ไม้แกะสลัก บ้านหลุก

ปลุกชีวิต…แกะสลักไม้บ้านหลุก ศิลปแห่งภูมิปัญญาชาวลำปาง
เมื่อกล่าวถึง หมู่บ้านแกะสลักไม้ ที่สืบทอดวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นแล้ว ประชาชนในจังหวัดลำปางทุกคนต้องนึกถึงบ้านหลุก ต.นาครัวอ.แม่ทะ จังหวัดลำปาง แต่หากเป็นประชาชนในต่างจังหวัด หรือต่างประเทศต้องนึกถึงบ้านถวาย อ.หางดง จ.เชียงใหม่ ทั้งที่สินค้าที่จำหน่ายที่บ้านถวายนั้น ที่เกิดจากการรังสรรค์วัฒนธรรมประเพณี ภูมิปัญญาและจินตนาการของชาวบ้านหลุกที่ไปสร้างความร่ำรวยให้กับชาวจังหวัด เชียงใหม่ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งได้ว่าเป็นการสร้างเสริมรายได้ให้จังหวัดเชียงใหม่มี สภาพเศรษฐกิจที่ดี ในขณะที่บ้านหลุกนั้น กลับไม่ได้ยกฐานะทางเศรษฐกิจให้ดีขึ้นเท่าที่ควร สินค้าขายไม่ได้ และราคาไม่ดี รวมถึงสินค้าที่เกิดจากภูมิปัญญาท้องถิ่นถูกผู้ขายนำไปจดทะเบียนลิขสิทธิ์

นาย ทักษิณ อัครวิชัย ผู้อำนวยการกองแผนและงบประมาณ องค์การบริหารส่วนจังหวัด(อบจ.)ลำปาง กล่าวว่า จากปัญหาดังกล่าว อบจ.ลำปาง สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอแม่ทะ และธนาคารกรุงไทย จำกัด สาขาอำเภอแม่ทะ จึงได้ร่วมมือผนึกกำลังเพื่อจัดประชุมเวทีสาธารณะในหัวข้อเรื่องศูนย์แกะ สลักไม้บ้านหลุกขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อให้ประชาชนบ้านหลุก และผู้เข้าร่วมงานได้ระดมสมอง และรวมพลังกันในการวิเคราะห์ปัญหา พร้อมทั้งเสนอแนวทางแก้ไข รวมถึงเพื่อให้เกิดการเชื่อมโยงการแกะสลักไม้กับศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาท้อง ถิ่นของจังหวัดลำปางในแขนงอื่นๆ ตลอดจนเพื่อเป็นการจัดองค์ความรู้ และฐานข้อมูล ซึ่งจะทำให้เกิดแผนแม่บทของศูนย์แกะสลักไม้บ้านหลุก

ด้านนายศักดิ์ชัย จ.ผลิต นายอำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง กล่าวว่า จะเห็นได้ว่าการแกะสลักไม้ของชาวบ้านหลุก ซึ่งจำหน่ายออกสู่ท้องตลาด และเป็นสินค้า 1 ตำบล 1 ผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นชื่ออย่างหนึ่ง กำลังประสบปัญหา ประชาชนส่วนใหญ่ไม่รู้จักบ้านหลุก ต.นาครัว อ.แม่ทะ ดังเช่นในอดีตที่ผ่านมา แต่รู้จักบ้านถวาย อ.หางดง จ.เชียงใหม่ ทำอย่างไร ที่จะทำให้ศูนย์แกะสลักไม้บ้านหลุกเป็นที่รู้จักของประชาชนทั้งชาวไทยและ ต่างประเทศ ทำอย่างไรที่จะทำให้เกิดการสร้างสรรค์ระหว่างศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญหาท้องถิ่น แขนงอื่นๆ ที่มีอยู่ในจังหวัดลำปางกับการแกะสลักไม้ ทำอย่างไรที่จะอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญหาการแกะสลักไม้ไว้ให้อยู่กับ ชาวบ้านหลุกต่อไป ทำอย่างไรที่จะทำให้การเดินทางเพื่อมาเยี่ยมชมศิลปะการแกะสลักไม้บ้านหลุก ประสบความสำเร็จและทำอย่างไรที่จะทำการเสนอปัญหาและแนวทางในการแก้ไขปัญหา ไม่อยู่ในแผ่นกระดาษเพียงอย่างเดียว และนำมาใช้งานได้จริง และสุดท้ายคือจะทำอย่างไรที่จะทำให้เกิดแผนแม่บทศูนย์แกะสลักไม้บ้านหลุกที่ สามารถขับเคลื่อนไปได้

ดังนั้น นับเป็นผลดีที่มีการประชุมเวทีสาธารณะ เพื่อรวมพลังและระดมสติปัญญาต่าง ๆ ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ระหว่างกัน ซึ่งจะทำให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ๆ ที่จะพัฒนา และยกระดับศูนย์แกะสลักไม้บ้านหลุก ให้มีศักยภาพที่สามารถแข่งขันได้ และสร้างให้เกิดภาวะเศรษฐกิจที่ดีให้กับชาวบ้านในบ้านหลุก ต.นาครัว อ.แม่ทะ ต่อไป

สำหรับในการจัดเวทีสาธารณะครั้งนี้ จัดขึ้นบริเวณลานค้าชุมชนวัดบ้านหลุก ต.นาครัว อ.แม่ทะ โดยได้มีการสรุปข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับกลุ่มอุตสาหกรรมแกะสลักบ้านหลุก ซึ่งได้ชี้จุดอ่อน หรือปัญหาที่เผชิญ รวมถึงสิ่งที่ประสบ เพื่อจะหาแนวทางแก้ไขทั้งหมด 9 เรื่อง

อย่างไรก็ตามในส่วนของท้องถิ่นเองได้มีการตั้งโครงการเพื่อพัฒนาศูนย์ หัตถศิลป์บ้านหลุกลำปางขึ้น โดยหัตถกรรมพื้นบ้านงานช่างฝีมือแกะสลักไม้บ้านหลุก ต.นาครัว อ.แม่ทะ จังหวัดลำปาง เป็นวิชาชีพช่างที่ได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ตราบปัจจุบันด้วยอุปสรรคปัญหาด้านวัตถุดิบอันแก่ไม้ที่เริ่มจะขาดแคลนหาได้ ยากขึ้น แถมมีราคาแพง ช่างฝีมือรุ่นใหม่ๆ ไม่ค่อยเข้ามาสู่วงงานสืบทอดวิชาชีพช่างแกะสลัก รายได้ที่เป็นอยู่ปัจจุบัน อาจไม่จูงใจ ด้วยผลงานการผลิตในพื้นที่ส่วนใหญ่ถูกปลูกฝังให้ดำเนินการเป็นเพียงลักษณะ งานต้นน้ำ และมักจะถูกผู้ซื้อพื้นที่ตลาดอื่นนำไปขัดเกลาตกแต่งปลายน้ำแล้วนำไปจำหน่าย ได้ในราคาที่สูงกว่าเป็นทบเท่าทวีคูณ

ในแนวทางแก้ไข จำเป็นต้องจัดวางระบบการผลิตเชิงวิชาการในรูปแบบใหม่โดยสร้างกลุ่มทายาทร้าน ค้าผู้ผลิต และจำหน่ายไม้แกะสลัก มาพัฒนาสืบทอดต่อยอดธุรกิจไปยังงานฝีมืออื่นๆ เช่น งานปั้น งานหล่อ งานพิมพ์ ซึ่งได้แก่งานปูนปั้น เช่น รูปหล่อเทพี หรือเทพโรมันประดับตกแต่งสวน งานหล่อแบบศาลพระภูมิ งานปั้น ขึ้นแบบพิมพ์ดิน ผลิตเป็นเครื่องใช้ เครื่องประดับตกแต่งเซรามิค งานพิมพ์งานหล่อเรซิน หล่อเทียนขี้ผึ้ง หรือมวลสารผสมอื่น โดยสามารถเชื่อมโยงกับกลุ่มฝีมือช่างเกะสลักมาพัฒนาดำเนินการต่อยอดเนื้อหา งานให้กว้างไพศาล พร้อมเจาะในเชิงลึกละเอียดแต่ละระดับสาขาต่อๆ ไป ไม่สิ้นสุด

โดยส่วนหนึ่งเพื่อให้ยังคงประคองรักษาตลาดงานฝีมือเดิม อันเป็นรายได้หลักในการดำเนินการจำเป็นต้องคงปริมาณเนื้อหางานตลาดฝีมือดัง กล่าวไว้ มิให้เกิดผลกระทบต่อการดำรงชีพของกลุ่มการผลิตวิชาชีพดังกล่าว อันได้แก่การพัฒนาฝีมือเพิ่มความละเอียดสวยงามของแต่ละชิ้นงานให้สามารถ เพิ่มพูนค่าราคาจำหน่าย ได้ตรงกับความต้องการของตลาดระดับบนอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งต่อไปในอนาคตเชื่อว่างานฝีมือช่างต่างๆ จะค่อยๆ ปรับตัวผลิตชิ้นงานให้เป็นไปตามความต้องการของตลาดเชิงคุณภาพที่เน้นความ ละเอียด ประณีตยิ่งๆ ขึ้นไปกว่าที่เป็นอยู่

ทั้งนี้เมื่องานถูกยกระดับด้านพัฒนาการเชิงแข่งขันจนสามารถขับเคลื่อนได้ อย่างเป็นรูปธรรม ช่องทางโอกาสในการขยายเครือข่ายงานจำเป็นต้องเชื่อมโยงพัฒนาการต่อไปยังงาน หล่อ งานพิมพ์ งานปั้น อื่นๆ ให้ไพศาลไปตามศักยภาพความพร้อมในแต่ละภาคส่วนของบรรดาพี่น้องชุมชนบ้านหลุก เพื่อให้สามารถรองรับได้ทันกับตลาดงานการผลิตอื่นๆ ในปัจจุบัน

ดังนั้นจึงเห็นสมควรเชื่อมโยงกับเครือข่ายผู้นำตลาดงานสำคัญต่างๆ ในพื้นที่อื่นโดยเฉพาะช่างฝีมืองานแกะสลักที่ละเอียดสวยงามยิ่งขึ้น ควรเข้ารับการถ่ายทอดแนะนำจากเจ้าของสถานที่บ้านร้อยอันพันอย่าง ของ อาจารย์ชรวย ณ สุนทร ตั้งอยู่บนถนนสายหางดงสันป่าตองจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งมีแสดงทั้งสินค้างานเครื่องปั้นดินเผาจากกลุ่มการผลิตเกาะเกล็ด จังหวัดประทุมธานี

สำหรับงานปั้น งานหล่อ งานพิมพ์อื่น สมควรเชื่อมโยงกับธุรกิจผู้ผลิตงานปูนปั้น เช่น ร้านอัศวศิลป์ ของ นายปฐมพงษ์ มั่นธนะกิจ และงานเซรามิค ของนายสุริยะพงษ์ ศรีอิ่นแก้ว ซึ่งเป็นตัวแทนธุรกิจการผลิตภายในอำเภอแม่ทะด้วยกัน หรืออาจเชื่อมโยงกับกลุ่มการผลิตที่สำคัญอื่นๆ ของจังหวัด หรือพื้นที่ใกล้เคียงอื่นๆ มาเรียนรู้ถ่ายทอดให้แก่กันตามศักยภาพ
source : siamrath.co.th